નમસ્તે મિત્રો આજના આ લેખમાં આપ સૌનું હાર્દિક સ્વાગત છે, આજે અમે તમારા માટે કટ્ટર શિવભક્ત કવિ વિદ્યાપતિની વાર્તા લાવ્યા છીએ. મિત્રો વિદ્યાપતિ, મૈથિલી ભાષાના મહાન કવિ, ભગવાન શિવના મહાન ભક્ત હતા. તેમણે ભગવાન શિવ પર ઘણા ગીતો રચિત કર્યા છે અને ભગવાન શિવ પોતે જ વિદ્યાપતિની આ રચનાઓથી પ્રસન્ન થતાં એક દિવસ પોતાનો વેશ બદલીને વિદ્યાપતિ પાસે આવ્યા અને પોતાનું નામ વધવાનું કહ્યું અને તેમને કહેવાનું શરૂ કર્યું. મારી પાસે કોઈ નથી. મને તમારી સાથે લઇ જાઓ હું તમારી સેવા કરીશ.વિદ્યાપતિ ખુબ જ ગરીબ હતા, ઉગનાને કેવી રીતે રાખવી, પણ ઉગ્નાએ આગ્રહ કર્યો અને માત્ર બે જ વાર રોટલી ઉપર. એક દિવસ વિદ્યાપતિ રાજાના દરબારમાં જઈ રહ્યા હતા. ત્યારે વિદ્યાપતિનું ગળું સુકાયાં અને તડકાને લીધે સૂકવવાનું શરૂ થયું. પરંતુ નજીક અને દૂર ક્યાંય પણ પાણી નહોતું.
ત્યારે વિદ્યાપતિએ ઉગ્નાને કહ્યું કે મારા માટે ક્યાંકથી પાણી લો, હું તરસથી મરી જઈશ. ભગવાન શિવ જે મોટા થયા હતા તે જાણતા હતા કે અહીં ક્યાંય પાણી નહીં આવે.તે વિદ્યાપતિની આંખોથી થોડે દૂર ગયો અને ત્યાં તેના વાળ ખોલ્યા અને વિદ્યાપતિ માટે ગંગાના પાણીથી ભરેલો લોટો લાવ્યો. જલદી તેણે નરમ પાણી પી લીધું, વિદ્યાપતિને ગંગાજળનો સ્વાદ મળ્યો.અને તેમણે કહ્યું કે તમે અહીંથી પાણી અહીં ક્યાંથી લાવ્યું છે, પછી વધતી કથાઓ કરવાનું શરૂ કર્યું, પરંતુ વિદ્યાપતિને શંકા ગઈ કે તે કોઈ સામાન્ય વ્યક્તિ નહીં પણ ભગવાન શિવ પોતે છે.
પછી વિદ્યાપતિએ ઉગ્નાને ઓ ભોલેનાથ તરીકે બોલાવી અને તેના પગ પકડ્યા. ઉગ્નાને તેના સાચા સ્વરૂપમાં પાછા આવવું પડ્યું. વિદ્યાપતિ તેના પગ પાસે બેસીને રડવા લાગી. કહ્યું, હે ભગવાન, તમે મારી સેવા કરવાથી મારું જીવન નાશ પામ્યું. શિવજીએ કહ્યું, પણ મને તેમાં ઘણો આનંદ મળ્યો. હું તમારી સાથે ઉગના તરીકે રહેવા માંગુ છું, પરંતુ મારા સાચા સ્વભાવ વિશે કોઈને જાણ ન હોવી જોઈએ.વિદ્યાપતિને પૂછ્યા વિના જગતનો સૌથી કિંમતી વરદાન મળી ગયો, તે સંમત થઈ ગયો અને ઉગના અને વિદ્યાપતિએ પહેલાની જેમ જીવવાનું શરૂ કર્યું.
એક દિવસ વિદ્યાપતિની પત્ની સુશીલાએ સ્ટોવમાંથી લાકડું કાઢીને કોઈ ભૂલથી ઉગ્નાને મારવાનું શરૂ કર્યું. તે જ સમયે વિદ્યાપતિ ત્યાં આવ્યા અને અચાનક તે તેના મોંમાંથી બહાર આવી. અરે મૂર્ખ તમે શું કરો છો? આ જ ભગવાન શિવ છે. જો તમે તેમને મારી રહ્યા છો, તો તમે નરકમાં જશો. વિદ્યાપતિના મોંઢામાંથી આ વાત નીકળતાંની સાથે જ. ભગવાન શિવ ગાયબ થઈ ગયા.આ પછી, વિદ્યાપતિએ ભગવાન શિવની શોધ શરૂ કરી, જેઓ અહીં અને ત્યાં જંગલોમાં ઉગતા થયા, વિદ્યાપતિની આવી સ્થિતિ જોઈને મહાદેવ પ્રગટ થયા અને કહ્યું, વિદ્યાપતિ, હવે મારું રહસ્ય બહાર આવ્યું છે. હવે હું તમારી સાથે નહીં રહી શકું. વૃદ્ધિના સ્વરૂપના પ્રતીક રૂપે હું શિવલિંગના રૂપમાં તમારી બાજુમાં બેસીશ. ત્યારબાદ અચાનક ત્યાં એક સ્વયંભૂ શિવલિંગ આવ્યું જે બિહારના મધુબની જિલ્લાના ભવાનીપુર ગામમાં હવે ઉગ્ના મહાદેવ તરીકે પ્રખ્યાત છે.
તમને જણાવી દઇએ કે બિહારના ગામ વિસ્ફીમાં વિદ્યાપતિ નામના કવિ હતાં જે ભગવાન શિવના મોટા ભક્ત હતાં. તેમની ભક્તિ અને રચનાઓથી ખુશ થઇ ભગવાન શિવે તેમના ઘરે નોકર બનવાની ઇચ્છા થઇ. ત્યારબાદ ભગવાન શિવ એક સાધારણ ગામડિયાના વેશમાં કવિ વિદ્યાપતિના ઘરે પહોંચ્યા. શિવજીએ કવિને પોતાનું નામ ઉગના જણાવ્યું અને વિદ્યાપતિને નોકરીએ રાખવા અનુરોધ કર્યો. કવિ વિદ્યાપતિની આર્થિક સ્થિતિ સારી ન હોવાથી તેમણે ઉગના અર્થાત ભગવાન શિવને નોકરી પર રાખવાનો ઇન્કાર કરી દીધો. પરંતુ શિવજી ક્યાં માનવાના હતાં. આ વાત લગભગ ૧૩૬૦ ઇ.ની છે.માત્ર બે વખતના ભોજનની શરતે નોકરી કરવા માટે તૈયાર થઇ ગયા.એક દિવસ વિદ્યાપતિ રાજાના દરબારમાં જઇ રહ્યાં હતાં, ઉગના પણ તેમની સાથે ગયા. કાળઝાળ ગરમીનો સમય હતો અને આકરો તડકો હતો. તડકાના કારણે વિદ્યાપતિનું ગળુ સૂકાવા લાગ્યું. અને આસપાસ પાણીનો કોઇ સ્ત્રોત ન હતો. વિદ્યાપતિએ ઉગનાને પાણીની વ્યવસ્થા કરવા માટે કહ્યું. ત્યાં ના તો દૂર-દૂર સુધી કોઇ નદી હતી, ના તો કોઇ કૂવો. ભગવાન શિવ થોડા દૂર જઇ પોતાની જટા ખોલી એક લોટો ગંગા જળ ભરીને લાવ્યા.
વિદ્યાપતિએ જ્યારે પાણી પીધું ત્યારે તેમને ગંગા જળનો સ્વાદ લાગ્યો અને તેઓ આશ્ચર્યચકિત થઇ ઉઠ્યા કે આ જંગલમાં ક્યાંય કોઇ પાણીનો સ્ત્રોત નથી તો આ પાણી આવ્યું ક્યાંથી. કવિ વિદ્યાપતિને ઉગના પર શંકા થઇ કે આ કોઇ સામાન્ય વ્યક્તિ નથી પરંતુ શિવ ભગવાન જાતે જ છે તેથી તેઓ ઉગનાને તેમની સાચી ઓળખ કરવાની જીદ કરવા લાગ્યા.જ્યારે વિદ્યાપતિએ ઉગનાને શિવ કહીને તેમના ચરણ પકડી લીધા ત્યારે ઉગનાને પોતાના વાસ્તવિક સ્વરૂપમાં આવવું પડ્યું. ઉગનાના સ્થાને સ્વયં ભગવાન શિવ પ્રગટ થઇ ગયા. શિવે કવિ વિદ્યાપતિ સાથે રહેવાની ઇચ્છા વ્યક્ત કરી પરંતુ તેમણે કહ્યું કે હું તમારી સાથે ઉગના બનીને રહીશ અને મારો વાસ્તવિક પરિચય કોઇને ના જણાવતા. વિદ્યાપતિએ ભગવાન શિવની શરત માની લીધી પરંતુ એક દિવસ ઉગના દ્વારા કોઇ ભૂલ થતા કવિની પત્ની શિવજીને ચૂલ્હામાંથી સળગતી લાકડી કાઢી મારવા લાગી. તે જ સમયે વિદ્યાપતિ ત્યાં આવ્યા અને તેમના મોંઢામાંથી નીકળી ગયું કે આ સાક્ષાત ભગવાન શિવ છે.
તેમને તમે લાકડીથી મારી રહ્યાં છો. માત્ર આટલું સાંભળતા જ ભગવાન શિવ ત્યાંથી અંર્તધ્યાન થઇ ગયા. ત્યારબાદ તો વિદ્યાપતિ પાગલોની જેમ ઉગનાના નામે જંગલોમાં ફરતા શિવને શોધવા લાગ્યા. ભક્તની આવી હાલત જોઇ શિવ વિદ્યાપતિ સામે પ્રગટ થઇ ગયા અને કહ્યું કે હું તમારી સાથે રહી નથી શકતો. ઉગના રૂપમાં હું જે તમારી સાથે રહ્યો તેના પ્રતીક ચિહ્નના રૂપમાં હવે હું શિવલિંગના રૂપમાં બિરાજમાન રહીશ. ત્યારબાદ એ સ્થળે શિવલિંગ પ્રગટ થઇ ગયું. ઉગના મહાદેવનું પ્રસિદ્ઘ મંદિર હાલમાં મધુબની જિલ્લામાં ભવાનીપુર ગામમાં આવેલું છે.
